Havalimanı Uygulamalarına Yönelik LED Aydınlatma Kılavuzu


Gece - gündüz fark etmeksizin çok sayıda yolcu havalimanları aracılığıyla varış noktalarına uçmaktadır. Yolcuların iyi bir yolculuk geçirmesini sağlamak için havalimanlarında birçok kişi görev yapmaktadır. Yolculuk sırasında kontrol edilemeyen hava koşulları dışında hem yolcuların hem de çalışanların emniyet ve güvenliğini sağlamak için havalimanlarına büyük sorumluluk düşmektedir. Aydınlatma ve güvenlik önemli etkenlerdendir. Ancak geniş kapsama alanı sayısız bölge ve yüksek talepler nedeniyle havaalanı aydınlatması biraz karmaşıktır. Aydınlatma gereksinimleri her havalimanının mimari projesi, alanı ve çapı aynı olmadığından farklılık göstermektedir. Pist aydınlatması, taksi yolu ve apronun LED aydınlatma gereksinimleri hakkındaki bilgilerden bahsedeceğiz.


-Pist aydınlatması


Pistin merkez hattını ve kenarlarını işaretleyerek pilotlar için mesafe, hizalama, yanal yer değiştirme ve yuvarlanma gibi yapılması gereken manevraları görmeleri ve ışıklı işaretlere uygun davranmaları için çok önemlidir. Pist aydınlatma sistemleri çeşitli desenlerle de yapıla bilmektedir bunun sebebi ise pilotların desene göre pistin durumunu yorumlayabilmelerini sağlamaktır. Pilotlar, uçuş ekibi ve yolcuların güvenle iniş yapabilmeleri için pist boyunca binlerce ışık yerleştirilir. Buda pilotların iniş ve kalkış için doğru yolda olup olmadıklarını anlamalarını sağlar. Pist için ışıklar beyaz ve yükseltilmiş tiptedir. Ancak pistin son 400 metresinde pilota uyarı bölgesine dikkat etmesini hatırlatmak için sarı renkli bir alet var. Pist ışıklarının yerleri yol yüzeyinden 1 cm' den fazla çıkıntı yapamayacak şekilde düzenlenmiştir. Kara delik etkisi genellikle pilotlar piste yaklaşırken ortaya çıkar. Pilotlar görüş alanlarını merkez çizgide yoğunlaştırırken, pistin kenar ışıkları çevresel görüşün her iki tarafında da çok hızlı hareket eder. Çevresel, görsel ve merkezi görsel bilginin karşıtlığından dolayı merkezi alan pilotlar için siyah renklidir.


-Taksi yolu


Uçaklar taksi yolunda düşük hızda hareket ederler. Ancak kötü görüş koşullarında ciddi kazaların meydana gelmesi de mümkündür. Taksi yolu boyunca yeterli aydınlatma ve rehberlik çok önemlidir. Taksi yolu piste ve aprona yakın konumdadır. Bu nedenle taksi yolu farklı aydınlatma düzenlemeleri ile pist ve aprondan kolaylıkla fark edilmelidir. Aksi takdirde pilotlar, pist ve apron arasındaki rotayı karıştırabilirler. Taksi yolu-pist ve taksi yolu-apron kavşakları da kolaylıkla belirlenmelidir. Net işaretler sadece pist ve taksi yolunu sınıflandırmak için faydalı olmakla kalmaz aynı zamanda kaza riskinide azaltır. Işıkların alanı görsel efektleri de etkiler. Düz kısım için yaklaşık 6 m ile 7.5 m, eğriler için 3 m ile 3.6 m arası bir mesafe uygundur. Taksi yolunda kenar ışıkların konumunun gerekliliği kaldırım yüzeyinin 75 cm altına kabul edilebilir mesafedir. Bir uçak iniş veya kalkış yaparken taksi yolu kenarındaki aydınlatma mavi, taksi yolu merkezi yeşil renktedir. Pilotun doğru trafik kılavuzuna ulaşması için renkler farklı olmalıdır. Taksi yolu ışıkları çok yönlüdür ancak göz kamaştırıcı değildir.


-Apron


Apron havalimanındaki en yoğun alanlardan biridir. Pilotlar, uçuş ekipleri, havaalanı çalışanları  ve yolcuların hepsi bu alandan faydalanmaktadır. Aydınlatma, güvenlik ve emniyetlerini sağlamada önemli bir rol oynar. Apronda yeterli ve düzgün aydınlatma gereklidir. Pilotlar, uçağa taksi yapmak için rahat bir aydınlatmaya ihtiyaç duyar. Yolcular, biniş ve için uygun aydınlatmaya ihtiyaç duyar. İşçilerinde kargo yüklemek için yeterli aydınlatmaya ihtiyacı olacaktır. LED projektörler yüksek çıkış gücü ve geniş alanı aydınlatma kabiliyeti nedeniyle genellikle apronda kullanılır. Yerden en az 15 m yükseğe kurulmalıdır. Ancak parlama pilotların görüş açılarını azaltacak ve “yön ve kılavuz” işaretlerinde ani körlüğe neden olacaktır.

İzinsiz geçiş aydınlatması kule personelinin dikkatini dağıtarak yanlış yönlendirmeye neden olabilir. Günümüzde, LED ışıklar rahatsız edici parlamayı ve izinsiz aydınlatmayı azaltmak için kalkanlara sahiptir.


Uygun apron aydınlatmasını elde etmek için ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) apron aydınlatma gereksinimlerini açıkladı. Gereksinimler aşağıdaki gibidir;


  • Önlük üzerindeki ortalama yatay aydınlatma 10 lüksten az olmamalıdır. (servis fonksiyonları olan alanlar hariç).

  • Apron aydınlatmasının optimum homojenlik oranı 4:1'dir. (ortalamadan minimuma)

  • Uçak park yerleri ile apron (park alanı, servis yolları) arasındaki alanlar için ortalama yatay aydınlatma 10 lüks olmalıdır.


Büyük bir havaalanında 30.000'den fazla ışık olabilir ve bunların çoğu gün boyu açıktır. Bu havalimanı aydınlatması için büyük bir enerji tüketimi demektir. LED ışıklar, yüksek verimlilikleri ve enerji tasarrufları nedeniyle havalimanı aydınlatması için en uygun seçimdir. Geleneksel ışık kaynaklarına kıyasla %80'e varan enerji tasarrufu sağlayabilirler. LED ışıklar uzun ömürlüdür bu da onların uygun maliyetli oldukları anlamına gelir. Ayrıca LED'ler, havalimanının farklı bölümlerini işaretlemek ve yönlendirmek için ideal olan çoklu renk seçenekleri sunabilir. Bu diğer ışık kaynaklarının renk özelleştirmesine sahip olmaması nedeniyle LED'lerin olağanüstü özelliğidir. Havaalanı aydınlatması ayrıca aşırı yüksek sıcaklık, kar, güneş ışığı, titreşim vb. gibi zorlu ortamlara dayanabilmelidir. Havaalanlarına yapılan LED ışıklar su geçirmez ve korozyona dayanıklı olmalıdır.